Грамадская арганізацыя «Ахова птушак Бацькаўшчыны» (АПБ) выбрала птушыным сімвалам 2013 года ў Беларусі адну з нашых найбольш яскравых птушак – удода. Пра тое, чым цікавы ўдод і дзе яго можна ўбачыць у нашым раёне, мы паразмаўлялі з сябрам арганізацыі, кобрынскім арнітолагам Алесем Страчуком.
- Удод - гэта невялікая ярка афарбаваная птушка з доўгай дзюбай і чубком. Менавіта гэты яркі чубок, які можа раскрывацца ў выглядзе веера, і выдзяляе ўдода сярод іншых птушак, - расказвае Алесь Страчук. - Нягледзячы на тое, што птушка мае невялікі памер, візуальна яна здаецца нашмат большай, асабліва ў палёце.
Удод любіць адкрытыя прасторы - лугі, узлескі. Аднак часам можа гняздзіцца і ў блізкім суседстве з чалавекам - у сценах будынкаў і ў будаўнічым смецці. Сустракаюцца гнёзды ўдода ў пясчаных насыпах, у карэнні дрэў і інш.
Харчуецца птушка ў асноўным відамі, якіх людзі лічаць шкоднікамі сельскагаспадарчых і лясных культур. Злавiўшы буйнага жука, удод б'е яго аб зямлю ці камень, каб забіць і пазбавіць здабычу панцыра і ног. Пры гэтым птушка можа спрытна даставаць розных казявак і з зямлі. Для гэтага ва ўдода ёсць спецыяльныя мышцы, каб адкрываць дзюбу ў зямлі.
- Удоды жывуць парамі. Выседжвае яйкі толькі самка, а самец забяспечвае яе кормам, - распавядае Алесь Страчук. - Цікава назіраць, як абараняюцца птушаняты ўдода. У выпадку небяспекі яны выпускаюць у бок ворага са спецыяльнай залозы смярдзючую масляністую вадкасць. Птушаняты таксама добра «страляюць» памётам.
Аказваецца, што песню гэтай птушкі немагчыма зблытаць ні з якой іншай. Да трыццаці разоў за хвіліну ўвесну і летам удод можа паўтараць трохскладовы гук «упупуп».
Пры гэтым найбольшая верагоднасць сустрэць птушку на Палессі. Удод любіць сельскую мясцовасць, асабліва адкрытыя лугі і ўзлескі з голымі ўчасткамі зямлі.
- У нашым раёне ўбачыць удода можна таксама, калі адправіцца на адкрытыя мясцовасці, - кажа Алесь Страчук.
Агульная папуляцыя удодаў у Еўропе скарачаецца з-за таго, што людзі сталі больш інтэнсіўна асвойваць землі пад сельскую гаспадарку, а таксама з-за змянення сельскіх забудоў. Усяго ў нашай краіне ўдодаў налічваецца каля 20 тысяч пар, аднак падлікі праводзіліся больш за 10 гадоў таму.
Менавіта па гэтай прычыне АПБ будзе праводзіць сёлета ўлікі ўдодаў. Таксама арганізацыя плануе вырабіць і размясціць штучныя гнёзды для ўдода. Акрамя гэтага, увесь год будуць праходзіць разнастайныя конкурсы, такія, напрыклад, як конкурс дзіцячага малюнка і казак для дзяцей.
Настасся ЗАНЬКО.
Цікава ведаць!Удод быў святой птушкай у Старажытным Егіпце, быў намаляваны на сценах пірамід і храмаў. Згадваецца ў святых пісаннях — Бібліі і Каране. У 2008 годзе ўдод быў выбраны нацыянальнай птушкай Ізраіля.
Поделиться в соцсетях: